نوار نقاله یا کانوایر

نوار نقاله یا کانوایر نوار نقاله یا کانوایر چیست؟ نوار نقاله یک سیستم حمل و نقل مکانیزه است که برای … ادامه مطلب

نوار نقاله یا کانوایر

نوار نقاله یا کانوایر چیست؟

نوار نقاله یک سیستم حمل و نقل مکانیزه است که برای انتقال مواد و اشیا به صورت پیوسته و مستمر بین مکان های مختلف در صنعت استفاده می شود که به آن کانوایر هم گفته می شود.

این سیستم دارای یک نوار محکم و پهن است که بر روی رولر یا غلتک ها حرکت می کند و مواد را در راستای طول نوار جابه‌جا می کند.

نوار نقاله نقش مهمی در انتقال مواد حجیم را دارند که باعث افزایش سرعت و سهولت انتقال می شود.

نوار نقاله های تولید شرکت بهینه سازی و توسعه صنایع آهک بر اساس الزامات استاندارهای DIN، ISO و در تطابق با دستورالعمل CEMA طراحی شده و با استفاده از نرم افزارهای تخصصی محاسبات و آنالیز مهندسی صورت می گیرد.

 

مشخصات فنی کانوایر

کانوایرها می توانند بسته به کاربردی که برای آن ساخته شده اند در ابعاد و اندازه های مختلف با توجه به نیاز پروژه ها و صنایع گوناگون تولید و عرضه می شوند. ظرفیت انتقال نیز در انواع نوار نقاله ها متفاوت بوده و از ۵۰۰ تا ۵۰۰۰ مترمکعب در ساعت نیز می رسد. با استفاده از نوار نقاله ها می توان انواع مواد خام، مواد معدنی، محصولات و غیره را به شکل فله ای یا بسته بندی منتقل نمود

این عمل انتقال می تواند به ۲ صورت زیر انجام شود:

  • افقی و مستقیم
  • شیب دار و در ارتفاع

نحوه عملکرد نوار نقاله یا کانوایر به این صورت است که الکتروموتور با ایجاد نیرو و انتقال آن به تسمه نقاله به وسیله غلتک محرک که در ابتدای نوار نقاله قرار گرفته، موجب حرکت تسمه می شود. درام یا غلتکی که در انتهای تسمه قرار دارد آزاد است و حرکت تسمه موجب چرخش آن می شود. به این ترتیب تسمه به صورت مداوم روی یک حلقه بسته می چرخد و موجب انتقال مواد یا محصولی که روی آن قرار دارد، می گردد.

ساختار کانوایر

کانوایر ها از پنج بخش اصلی تشکیل شده اند:

شاسی یا بدنه

تمام اجزا و قطعات نوار نقاله روی شاسی یا بدنه آن قرار دارند. شاسی کانوایر در سه مدل لوله ای، پروفیلی و ناودانی با سه کارایی متفاوت ساخته می شوند

شاسی لوله ای

شاسی یا بدنه لوله ای جهت انتقال مواد معدنی حفاری شده مثل شن و ماسه، زغال سنگ، سرب و روی، سنگ آهن و غیره کاربرد دارد. از شاسی لوله ای به دلیل استحکام بالای آن در نوار نقاله های کارخانه های تولید بتن یا بچینگ پلانت نیز استفاده می شود.

شاسی پروفیلی

شاسی پروفیلی در نوار نقاله های سیار کاربرد دارد. از این نوع شاسی برای انتقال مواد پودری و دانه ای و معمولا در خطوط تولید و مونتاژ کارخانه ها استفاده می شود.

شاسی ناودانی

شاسی ناودانی استحکام بسیار بالایی دارد و برای انتقال مواد در فاصله های دور استفاده می شود.

تسمه

تسمه یا نوار، قسمت متحرک دستگاه کانوایر است که با حرکت خود باعث جابجایی مواد شده و در تماس مستقیم با آنها می باشد. تسمه ها با جنس ها، رنگ ها و ابعاد مختلف تولید شده و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع تسمه نقاله بر حسب کاربرد

از تسمه نقاله PVC و پارچه ای در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی استفاده می شود. تسمه نقاله های لاستیکی در معادن و صنایع معدنی برای جابجایی زغال سنگ، سیمان، آهک و غیره کاربرد دارد. تسمه های فلزی برای جابجایی موادی مانند آب یا روغن استفاده شده و قابلیت کار در دمای بالا را دارند. به همین ترتیب هر کدام از انواع تسمه های نقاله در صنایع و بخش های گوناگون استفاده شده و کاربرد متفاوتی دارند.

  • تسمه نقاله لاستیکی (تسمه نقاله EP)
  • تسمه نقاله پی وی سی (تسمه نقاله PVC)
  • تسمه نقاله پی یو (تسمه نقاله PU)
  • تسمه نقاله فلزی
  • تسمه نقاله مدولار
  • تسمه نقاله سیلیکونی
  • تسمه نقاله برزنتی
  • تسمه نقاله نسوز
  • تسمه نقاله پارچه ای و نمدی
  • تسمه نقاله پی وی جی (PVG)
  • تسمه نقاله آجدار

غلتک و رولیک نوار نقاله

انواع مختلف غلتک یا همان رولیک ها، جهت به حرکت درآوردن و تنظیم حرکت تسمه نقاله و همچنین کاهش اصطکاک قطعات در کانوایر ها استفاده می شوند. غلتک توپی یا درام، غلتک هرزگرد حمل بار، غلتک هرزگرد مسیر برگشت، غلتک محرک، غلتک تنظیم کشش تسمه نقاله و غلتک Snub نامگذاری هایی هستند که برای کاربردهای مختلف غلتک ها در نوار نقاله به کار می روند.

درام یا غلتک توپی

درام ها  در ابتدا و انتهای نوار نقاله قرار گرفته و باعث حرکت و تغییر جهت حرکت تسمه نقاله می شوند. درام ها دائما در حال چرخش بوده و به نام غلتک ابتدایی و غلتک انتهایی نوار نقاله نیز شناخته می شوند.

رولیک ها

رولیک ها وظیفه جابجایی و هدایت مواد، همچنین کاهش اصطکاک مابین قطعات و تجهیزات را بر عهده دارند.

غلتک های هرزگرد نوعی از رولیک ها می باشند که در طول مسیر نقاله وجود داشته و به عنوان تکیه گاهی برای تسمه نقاله، جهت جابجایی و هدایت مواد کاربرد دارند.

این غلتک ها در دو نوع غلتک هرزگرد حمل بار و غلتک هرز گرد مسیر برگشت وجود دارند که هر دو تکیه گاه تسمه نقاله بوده و حرکت آن را تسهیل می کنند.غلتک هرزگرد حمل بار در قسمت بالایی نوار نقاله قرار دارد ولی غلتک هرزگرد مسیر برگشت در قسمت پایینی نوار نقاله بوده و تکیه گاه تسمه نقاله در مسیر برگشت می باشد.

رولیک ضربه گیر نیز یکی از انواع رولیک های نوار نقاله می باشد که وظیفه حفاظت از تسمه در محل بارگیری را داشته و تسمه را در مقابل صدمه های ناشی از ضربه های مواد هنگام افتادن روی آن مقاوم می کند.

موتور گیربکس

معمولا در نوار نقاله ها از موتور گیربکس استفاده می شود. الکتروموتور و گیربکس مناسب نوارنقاله با توجه به عواملی از جمله طول نوارنقاله، زاویه انتقال، حجم و نوع بار انتخاب می شود. گیربکس حلزونی، هلیکال، کرانویل و آویز از جمله مهمترین گیربکس هایی هستند که در نوار نقاله ها کاربرد دارند.

انواع کانوایر

نوار نقاله تسمه ای یا بلت کانوایر

نوار نقاله تسمه ای یا بلت کانوایر، برای انتقال و جابجایی مواد بسته بندی  و فله ای مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع کانوایر جهت جداسازی مواد نیز کاربرد دارد.

نوار نقاله زنجیری

نوار نقاله زنجیری یکی از انواع نقاله هاست که به دلیل زنجیری بودن، انعطاف پذیری بیشتری دارد و برای نقل و انتقال مواد در مسافت های طولانی قابل استفاده می باشد. به طور مثال از این مدل نوار نقاله می توان برای انتقال مواد معدنی از کارگاه استخراج معدن تا محل کارخانه فرآوری استفاده نمود.

 

نوار نقاله رولیکی یا رولر کانوایر

صفحه متحرک نوار نقاله غلتکی یا رولر کانوایر تشکیل شده از تعدادی غلتک می باشد که برای جابجایی اجسام بزرگ و سنگین که کف آنها صاف است، در مسافت های کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد. نوار نقاله رولیکی می تواند با نیروی گرانش اجسام را به صورت دستی و بدون نیاز به نیروی محرکه موتوری منتقل کند.

انواع کانوایر یا نوار نقاله با توجه به کاربرد

نوار نقاله بارگیری

نوار نقاله بارگیری جهت افزایش سرعت در صنایع مختلف از جمله کارخانه های فرآوری مواد معدنی مثل سیمان، مورد استفاده قرار می گیرد. برای بارگیری محصولات در کامیون ها یا بارگیری خاک از این نوار نقاله استفاده می شود.

نوار نقاله دستچین

نوار نقاله دستچین برای بررسی محصول و جداسازی ناخالصی و سنگ ریزه از آن مورد استفاده قرار می گیرد.کاربرد این نوع از نوار نقاله ها  بیشتر در کارخانه های حبوبات و میوه جات می باشد.

نوارنقاله چرخشی

نوار نقاله چرخشی نوع دیگری از نوار نقاله است که قابلیت چرخش و قرارگیری به صورت منحنی و مارپیچ را دارد. نوار نقاله چرخشی برای صنایعی که حجم کار بالایی داشته و نیاز به نقاله های بیشتری دارند، جهت جلوگیری از اشغال نمودن فضای زیاد برای نوار نقاله ها استفاده می شود.

نوار نقاله شیب دار

نوار نقاله شیب دار نوعی از نوار نقاله بارگیری بوده که برای جابجایی و انتقال مواد در مسیر شیب دار یا بین طبقات مورد استفاده قرار می گیرد.

نوار نقاله ثقلی

نوار نقاله ثقلی نوعی از نوار نقاله می باشد که مواد به وسیله نیروی گرانش منتقل می شوند. با ایجاد شیب، مواد روی رولیک های نقاله حرکت می کنند.

نوار نقاله مغناطیسی

نوار نقاله مغناطیسی جهت انتقال مواد و محصولات فلزی مانند قوطی ها، سنگ های دارای خاصیت مغناطیسی و غیره به کار می رود. همچنین به عنوان جداسازی مواد مغناطیسی از سایر مواد نیز به کار می رود.

انواع نوارنقاله ها از نظر نیروی محرکه

نوار نقاله برقی

کانوایر های برقی برای راه اندازی به نیروی الکتریکی نیاز داشته و از موتور الکتریکی برای به حرکت درآوردن نوارنقاله استفاده می کنند.

نوار نقاله گرانشی

کانوایر گرانشی نوعی از کانوایرهای رولیکی است که به وسیله نیروی گرانش و وزن مواد، آن ها را جابجا می کند و از هیچگونه موتور الکتریکی برای راه اندازی آن استفاده نمی شود. به این صورت که به صورت شیبدار قرار گرفته و مواد روی آن سر می خورند. همچنین در مسیرهای افقی امکان جابجایی مواد به کمک نیروی انسانی و هل دادن آن ها روی نوارنقاله امکان پذیر است. نوارنقاله ثقلی از جمله این نوع نوارنقاله هاست.

سیستم های کانوایر یا نوار نقاله

نوار نقاله از سیستم های مختلفی تشکیل شده که هرکدام وظیفه خاصی دارند.

سیستم هدایت یا رگلاژ

سیستم رگلاژ شامل سیستم خود تنظیم (تامین کشش مطلوب به وسیله سیستم کنترل اتوماتیک یا پیچ های تنظیم) و سیستم گرانشی (تامین کشش به وسیله وزنه) می باشد که می تواند با تنظیم کشش از اصطکاک بیش از حد تسمه نقاله جلوگیری کند.

سیستم باردهی

سیستم باردهی سیستمی است که روش گذاشتن بار روی تسمه را کنترل و تنظیم می کند. شوت ها، باردهنده های خودکار و هل دهنده های بار از جمله اجزای سیستم باردهی نوار نقاله می باشند.

سیستم متحرک انتقال نیرو

سیستم متحرک انتقال نیرو علاوه بر تولید نیروی مورد نیاز نوار نقاله، آن را از موتور به غلتک ها و رولیک های متحرک دستگاه منتقل کرده و باعث حرکت تسمه نقاله می شود. بلبرینگ، یاتاقان، زنجیر و چرخ زنجیر، تسمه، پولی، کوپلینگ، الکتروموتور و گیربکس از اجزای سیستم متحرک انتقال نیرو در نوار نقاله می باشند.

سیستم تخلیه بار

سیستم های تخلیه بار وظیفه هدایت بار به خارج از دستگاه و تخلیه آن را بر عهده دارند. این سیستم شامل ناودان ها، جداکننده ها، بیرون اندازها، بسته بندی کننده و غیره می شود.

سیستم تغییر جهت تسمه نقاله

مکانیزم تغییر جهت شامل هل دهنده ها، ضربه گیر ها، بیرون انداز ها و غیره می باشد که موجب تغییر جهت بار روی تسمه نقاله می شود.

نکات مهم در طراحی و ساخت کانوایر

درنظر گرفتن موارد زیر، می تواند به طراحی اصولی تر و ساخت نوار نقاله یا کانوایر کارآمد تر کمک کند:

  • تلاش برای استفاده مناسب از رولیک ها و سایر قطعات جهت کاهش آلودگی صوتی کانوایر
  • طراحی کانوایر برای استفاده در فضاهای کوچک یا بلا استفاده
  • طراحی و ساخت کانوایر های ساده تر جهت کاهش هزینه های نصب و راه اندازی
  • استفاده از سیستم مانیتورینگ جهت افزایش سرعت تعمیر، نگهداری و عیب یابی کانوایر و همچنین کاهش نیروی انسانی مورد نیاز

نحوه انتخاب کانوایر

برای خرید کانوایر مناسب، اولین قدم بررسی صنعت و مشخص نمودن ویژگی های مواد یا کالایی است که قصد انتقال آن را به وسیله کانوایر داریم. فله ای بودن مواد یا انتقال آنها به صورت اجسام واحد، اندازه و وزن آنها، خواص شیمیایی و دمای مواد و نرخ تولید محصول از جمله عوامل مهم در انتخاب کانوایر مناسب می باشند.

همچنین بررسی مسیر انتقال مواد و محیط نصب نوار نقاله از جمله میزان شیب یا انحنای مسیر، میزان فضا و شرایط محیطی (میزان رطوبت و دما) نیز از جمله مواردی هستند که باید در انتخاب نوار نقاله به آن توجه کنیم.

 

فهرست مطالب